Theo Nghị định 106/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/7, hành vi sạc xe máy điện tại nhà không đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy (PCCC) có thể bị phạt đến 50 triệu đồng.
Nghị định 106/2025/NĐ-CP ngày 15/5/2025 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ đã có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, trong đó có quy định mức phạt khá cao đối với cá nhân, tổ chức bố trí chỗ sạc xe điện không đảm bảo các yêu cầu về phòng cháy, chữa cháy.
Cụ thể, theo điểm a khoản 4 và khoản 6, Điều 12 Nghị định 106 quy định, phạt tiền từ 40-50 triệu đồng với hành vi “không có giải pháp ngăn cháy đối với khu vực sạc điện cho xe động cơ điện tập trung trong nhà”.
Bên cạnh xử phạt bằng tiền, tổ chức, cá nhân vi phạm còn bị buộc thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như thiết kế lại khu vực sạc xe điện, bổ sung giải pháp ngăn cháy, đảm bảo theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật về an toàn phòng cháy, chữa cháy.
Nếu để xảy ra cháy, mức xử phạt có thể tăng gấp đôi và đi kèm yêu cầu khắc phục như thiết kế lại khu vực sạc, bổ sung thiết bị an toàn.
Trong bối cảnh Hà Nội sẽ cấm xe máy xăng trong vành đai 1 từ ngày 1/7/2026 và mở rộng ra trong vành đai 3 từ 1/1/2030, người dân buộc phải chuyển sang phương tiện xanh, trong đó có xe máy, xe đạp điện.
Tuy nhiên, việc có thể bị phạt nặng khi không bố trí đầy đủ thiết bị, phương tiện phòng cháy, chữa cháy ở các khu vực sạc điện, đồng thời thiếu hướng dẫn kỹ thuật cụ thể về lắp đặt và vận hành điểm sạc tại nhà đang khiến không ít người băn khoăn. Nếu việc sạc xe không đúng cách có thể bị phạt tới hàng chục triệu đồng, thì việc sở hữu xe điện có thể trở thành gánh nặng hơn là động lực chuyển đổi.
Để tránh bị xử phạt, chuyên gia khuyến cáo: Khu vực sạc phải thông thoáng, không đặt gần vật dễ cháy, có các thiết bị chống cháy lan như cửa chống cháy, có thiết bị báo cháy, chống cháy tự động,… đồng thời cần sử dụng thiết bị điện đạt chuẩn, có ngắt mạch tự động trong trường hợp quá tải.
Đồng thời, các chuyên gia cho rằng, các cơ quan chức năng cần sớm ban hành hướng dẫn chi tiết và hỗ trợ người dân tiếp cận hạ tầng sạc an toàn, nhất là tại các khu trọ, chung cư mini và nhà phố đông dân cư.
Trước khi đi ngủ, nên ngắt nguồn điện sạc xe máy, xe đạp điện để bảo đảm an toàn.
Các nguyên nhân dẫn đến cháy nổ khi sử dụng xe máy, xe đạp điện bao gồm nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan.
Nguyên nhân chủ quan là trong quá trình nạp điện vào bình, các thiết bị có hiện tượng nóng lên. Nếu thiết bị không tốt sẽ dễ dẫn đến chập và phát sinh cháy. Bộ sạc bị can thiệp sửa chữa không đảm bảo yêu cầu kỹ thuật của nhà sản xuất.
Người sử dụng tự ý thiết kế, chế, độ lại các thiết kế kỹ thuật ban đầu. Bình điện kém chất lượng, được tái chế nhiều lần cũng là một trong các nguy cơ tiềm ẩn gây cháy nổ ở xe điện.
Nguyên nhân khách quan là một số trường hợp do tác động ngoại cảnh cũng dẫn đến chập cháy; Điển hình như ổ sạc bị ẩm ướt, sạc nơi không thông thoáng để thiết bị có thể tản nhiệt. Các thiết bị dây dẫn đã quá cũ chưa được thay mới, hoặc người dùng sạc điện quá thời gian nạp điện đầy của thiết bị…
Để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng xe máy điện, xe đạp điện, phòng ngừa xảy ra cháy, nổ, tôi nghĩ chúng ta nên chú ý những nội dung sau:
Thứ nhất, do nguy cơ cháy nổ khi sạc xe máy điện, xe đạp điện thường xảy ra vào ban đêm, vậy nên cố gắng sạc các thiết bị điện ở thời điểm kết thúc làm việc (khoảng 17 giờ) và kết thúc sạc trước khi đi ngủ. Trong quá trình sạc, xung quanh khu vực đó cần loại bỏ các chất dễ cháy nổ tránh gây cháy lan.
Thứ hai, chọn không gian sạc xe điện phù hợp, an toàn. Thường thì việc sạc xe máy điện, xe đạp điện qua đêm nếu không may gặp bất trắc, cháy nổ sẽ rất khó phát hiện kịp thời. Do đó, cần lựa chọn không gian an toàn, tránh những tác động tiêu cực từ môi trường xung quanh gây nguy hiểm.
Thứ ba, nên sạc pin, ắc-quy khi gần hết, sử dụng nguồn điện phù hợp (theo mức điện áp khuyến cáo của nhà sản xuất) và ổn định để sạc. Không sạc ngay sau khi vừa chạy xe, nên chờ bình điện nguội trong khoảng 20 phút rồi mới sạc. Nếu xe để lâu không sử dụng, nên sạc pin đầy rồi tháo rời khỏi xe để tăng độ bền.
Thứ tư, bảo quản pin, ắc-quy đúng cách bằng cách đặt xe tại vị trí bảo đảm cao ráo và thông thoáng. Không để pin, ắc-quy tại các khu vực nóng, ẩm.
Thứ năm, sạc phải có chế độ tự ngắt. Việc này sẽ đảm bảo pin không bị nóng hay phồng rộp do quá tải, sản sinh nhiều nhiệt lượng.
Thứ sáu, phải sử dụng sạc chính hãng. Tuyệt đối không nên mua những các loại sạc không rõ nguồn gốc xuất xứ, bán trôi nổi trên thị trường do tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn khi sử dụng.
Thứ bảy, không tự ý thay đổi kết cấu của xe, không lắp thêm các phụ kiện, thiết bị tác động đến hệ thống dây dẫn và nguồn điện của xe.
Thứ tám, bảo trì, bảo dưỡng pin – ắc-quy cũng như hệ thống dẫn điện của xe thường xuyên. Định kỳ khoảng ba tháng một lần nên đưa xe đi kiểm tra pin – ắc-quy, hệ thống sạc cũng như toàn bộ chiếc xe để kịp thời phát hiện và xử lý hư hỏng.
Thứ chín, sau khi rửa xe, cần lau khô khu vực pin – ắc-quy, phanh của xe rồi mới khởi động lại. Khi đi mưa về cần để xe ở vị trí khô ráo, thoáng gió để hong khô và kiểm tra xác định có nước vào trong vị trí pin/ắc-quy không.